Pro Arte online 1 (109) 2012

Przejdź do Pro Arte online lub Spisy treści 2012

---

winieta pisma

KSIĄŻKI

Zuzanna Kołupajło: Jaki(e) gender w społeczeństwie polskim?
Chętnie czytam, u schyłku roku, na początku nowego czasu (kalendarzowego) Gender w społeczeństwie polskim – jako swego rodzaju podsumowanie genderowej pracy, wykonywanej przez tak wiele osób w różnych miejscach i w rozmaity sposób, zarówno w kontekście 2011 roku, jak i szerzej – mając w perspektywie 20 lat w państwie demokratycznym, wolnym i niezawisłym.

Patryk Szaj: Niepowtarzalność napomknień i powtórzeń
Niełatwo mierzyć się z poezją Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego. Niełatwo napisać o niej coś, co odda jej sprawiedliwość, a nie okaże się przy tym w najlepszym razie banałem. Słowem: niełatwo scharakteryzować ją tak, aby uchwycić jej – paradoksalną, jak można by mniemać – niepowtarzalność. Ale spróbujmy.

Jagoda Kaczmarek: Życie łapać na kłamstwie
Murzynek B. stanowi zatem niezwykle interesującą realizację prozy, która zatrzymuje się w połowie drogi między roszczeniami do czynienia z siebie narzędzia poznawczego a wiarą we własną, czystą autoteliczność. Wypadkową spotkania tych dwóch odległych biegunów jest zbudowanie takiej relacji między prozą a rzeczywistością, w której rozkrada się świat nieliteracki i przeplata nim literacką fikcję.

Kinga Gąska: Radomski szlak kobiet
Po krakowskim i cieszyńskim przyszła kolej na radomski szlak upamiętniający wyjątkowe kobiety. Wyjątkowe dla swoich bliskich, znajomych i dla przypadkowych osób, z którymi zetknął je los. Ważne dla historii Radomia, ruchu emancypacyjnego, kształtowania się kobiecej tożsamości i samoświadomości. W opisach ich codziennego życia odnajdujemy niecodzienne przeżycia, działania, poglądy i decyzje.

KSIĄŻKI NADESŁANE

KINO

Weronika Małaczek: Innego końca nie będzie
Najnowszego filmu Alejandra Gonzáleza Iñárritu serdecznie nie polecam. Zbyt to może drastyczne jak na sam początek, więc spróbuję inaczej: uprzedzam lojalnie, że obraz Biutiful należy to tych szalenie wprost depresyjnych. Smutno się zaczyna, a potem jest tylko gorzej. I proszę nie dać się zwieść wdzięcznie brzmiącemu tytułowi. Piękno tu jest trudne, a przede wszystkim boleśnie kruche. Reżyser portretuje człowieka oraz nakreśla obraz miasta w wyjątkowo zmyślny sposób – może to szantaż emocjonalny, a może nie – lecz trudno w tej przestrzeni nawet o skrawki filmowej tkanki naznaczone obojętnością.

Klaudia Kinowska: Real human being and a real hero czyli mroczny rycerz w rytmach elektro
Rozpoczynamy seans i czujemy się bezpiecznie. Chciałoby się rzec: swojsko. Wiemy, że gdzieś już to widzieliśmy: oto główny bohater (Ryan Gosling), prowadzi podwójne życie, za dnia pracuje jako kaskader, nocą wdziewa skórzaną kurtkę, by świadczyć usługi transportowe typom spod ciemnej gwiazdy. Jak wolno przypuszczać, serce twardziela mięknie, kiedy pojawia się Irene, uosobienie łagodnego piękna i dobroci (Carey Mulligan). Odtąd wszystkie swoje siły skupia on na uszczęśliwieniu sąsiadki. Sprawy komplikuje pojawienie się jej męża. Zadłużony u gangsterów mężczyzna sprowadza śmiertelne niebezpieczeństwo na żonę i małego synka, czemu za wszelką cenę stara się zaradzić nasz bohater.

Małgorzata Sosnowska: Drzewo życia, czyli opowieść o rozwidlających się ścieżkach
Istotne dla rzeczy i świata jest to, ażeby ukazywały się jako otwarte..., aby wciąż obiecywały nam, że zobaczymy jeszcze coś innego.

SZKIC

Katarzyna Granops: Jeśli dziś umrę, to z przedawkowania Frugo
Całe szaleństwo zaczęło się kilka, może kilkanaście miesięcy temu. Pewnego dnia weszłam na Facebooka i zobaczyłam, że moi znajomi tłumnie zaczęli dołączać do nowej grupy – „Frugo Wróć!”. Liczba członków „owocowej społeczności” (takiej nazwy używają w oficjalnym opisie założyciele grupy) rosła w zaskakującym tempie i dzisiaj wynosi już 91 395 osób – więcej niż liczy sobie mieszkańców na przykład Konin czy inne średniej wielkości miasto. Szybko też zaczęły powstawać na Facebooku kolejne, podobne do wyżej wspomnianej, strony zrzeszające miłośników napoju z lat 90. – „Lubię Frugo” (25 088 członków), „Frugo” (5 204) czy „No to Frugo!” (471).

Jakub Wypychowski: Arcytrudna miłość, czyli kilka słów o romansie X muzy z literaturą
Jak każdy związek, również i ten przeżywa swoje dobre i złe chwile. Z początku mógł być uznawany za mezalians, przecież twórczość literacka ma nieporównywalnie dłuższą tradycję. Dziś nikogo już nie dziwi, że obie sztuki kokietują się wzajemnie, co więcej, to filmy niemal zawsze są popularniejsze od swych książkowych pierwowzorów. Cofnijmy się jednak o kilkadziesiąt lat, gdy to signum temporis nie miało jeszcze racji bytu…

Katarzyna Kończal: Tożsamość, która uwiera
Nosił francusko brzmiące nazwisko, literaturę pisał wyłącznie po niemiecku, żył i tworzył we frankofońskiej części Belgii, z pochodzenia był Austriakiem, z „przymusu i niemożności” Żydem. To wystarczająco dużo na jedną tożsamość. Być może nawet za dużo. Na jego grobie, a właściwie surowym głazie, znajdującym się na wiedeńskim Cmentarzu Centralnym, widnieją: imię i nazwisko – Jean Améry; daty życia i śmierci – 1912-1978; oraz sześciocyfrowy numer z Auschwitz – 172364. Między tymi liczbami, podobnie jak między wierszami jego niezwykłej i wciąż niedocenionej twórczości, rozegrał się „dramat ocalenia”, którego aktami były neurotyczne dyskursy XX wieku. W tym roku przypada setna rocznica urodzin pisarza – warto zastanowić się, kim (i jak) był Jean Améry.

WYWIAD

TARGanie książkami, czyli jak wyprowadzić czytelnika w... miasto.
Wywiad z Anną Kubacką i Anetą Rzysko, organizatorkami i koordynatorkami cyklu spotkań „przyTARGaj KSIĄŻKI”, w ramach akcji Czytelnisko, przeprowadził Hubert Grupa.

RELACJE

Zuzanna Kołupajło: Skowyty i głaskania niesamowite
Czym jest festiwal filmów dokumentalnych – pisać nie będę, bo filmoznawczynią nie jestem. Czym festiwal taki być może – też nie napiszę, bo tu niesłychanie ważne jest osobiste doświadczenie. Czym festiwal był – podzielę się trochę, mając tę świadomość, co powątpiewa mocno w możliwość przekazania Sensu i Prawdy oraz Całościowego Wymiaru, ale która – to istotne – ma zdolność zachowywania wrażeń, odciskających się na osobie oglądającej. Tak jak nie do zapomnienia jest plakat tegorocznego festiwalu: z wielką głową psa, jego nosem na pierwszym planie i oczami świdrującymi cię na wylot.

ALEJE BIBIANNY

Zuzanna Kołupajło: Porysuję ci podłogę! (flaneryzm pod koniec 2011 roku – na rok 2012)
W Poznaniu ostatnio wszędzie się gdzieś spieszę. Za to w Krakowie – tam flaneryzm pełną stopą, 39 z przytupem.

PATRONATY

Wiosenne Bujanie w Obłokach z Lü Tiezhi
czyli warsztaty tworzenia latawców i wielki piknik, kiedy puścimy je wolno na wietrze. Zaprasza Instytut Konfucjusza UAM w Poznaniu! Konferencja naukowa "Literatura i filozofia" Poznań, 1-2 czerwca 2012

Wojtek Cichoń: "Działa Zabrane" - zapowiedź
Pod koniec kwietnia/na początku maja ukaże się spoken wordowa płyta Wojtka Cichonia zatytułowana "Działa Zabrane".

Konferencja naukowa: (Nie)prawda?
Uniwersytet Gdański, 26-27 kwietnia 2012 r.

Konferencja naukowa: Fotografia i jej konteksty
Koło Naukowe Polonistów przy Instytucie Filologii Polskiej UAM oraz Międzywydziałowe Koło Filmoznawców i Medioznawców UAM zapraszają studentów i doktorantów Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udziału w interdyscyplinarnej konferencji naukowej.

Konferencja naukowa: Wyobraźnia w przekładzie
W dniach 23-24 kwietnia odbędzie się konferencja "Wyobraźnia w przekładzie" przepowieści

Majka Kalendarzowa: „ciemne świecidło” w grudniu
Rodzą się przez cały grudzień, dzieci z rodu Dawida, Mesjasze, chłopcy i dziewczynki. Tytuł jest z Wata, ze Słowackiego. Ale też trochę z tamtej znanej kolędy.