Esensja 8 (250) 2025
Z Katalog.Czasopism.pl
Przejdź do Esensja lub Spisy treści 2025
08 (250) 2025
Tomasz Niewiadomski, Na co dybie w Nostromo kot skąd nie wiadomo
Spis treści
Czy ktoś nas jeszcze czyta?
Wojciech Gołąbowski
Temat numeru
Małe Kalendarium Popkultury na 25‑lecie Esensji: Rok 2004
Piotr ‘Pi’ Gołębiewski
Twórczość
Poezja
Bez schematu
Magdalena Szpilewska-Kowalewska
Tam gdzie twój dom
Małgorzata Stankiewicz
Zwycięzcy 8. Turnieju Jednego Wiersza „O żurawie pióro”
O potrzebie picia piwa i wpływie tegoż na ustalanie geograficznego początku Bieszczadów
Józef Bilski
Jesień kobiecym okiem
Wioletta A. Jaworska, Katarzyna Hudy, Magdalena Szpilewska-Kowalewska
Książki
Recenzje
PRL w kryminale: Nieudany slasher
Sebastian Chosiński
Zofia Kaczorowska ‹Szalona noc w Paryżu›
Onna dakara
Joanna Kapica-Curzytek
Karolina Bednarz ‹Kwiaty w pudełku›
Poza utarte wzorce
Joanna Kapica-Curzytek
Agnieszka Litorowicz-Siegert ‹Olszany. Droga do domu›
Jak nauczyłem Japonię kochać futbol
Michał Chudoliński
Takahashi Yoichi ‹Jak stworzyłem Tsubasę›
PRL w kryminale: Miłość jako źródło kryzysów małżeńskich
Sebastian Chosiński
Zofia Kaczorowska ‹Cocktail nad Zalewem›
PRL w kryminale: Za dużo śmiesznego
Sebastian Chosiński
Zofia Kaczorowska ‹Gość z Singapuru›
Sentymenty i wspomnienia
Joanna Kapica-Curzytek
Tomasz Lada ‹Wszystko jak leci. Polski pop 1990-2000›
PRL w kryminale: Sprawiedliwości stało się zadość
Sebastian Chosiński
Zofia Kaczorowska ‹Przesyłka do Lizbony›
Polski Dziki Zachód: W przebraniu greenhorna
Marcin Mroziuk
Wiesław Wernic ‹Wędrowny handlarz›
PRL w kryminale: Nigdy nie wierz Wilkowi!
Sebastian Chosiński
Jerzy Bronisławski ‹Anatomia zdrady›
Karla
Joanna Kapica-Curzytek
Marcin Wilk ‹Jedyna›
Do ostatniego sznureczka
Joanna Kapica-Curzytek
Joan Didion ‹Miami›
PRL w kryminale: W szponach Gehlena
Sebastian Chosiński
Jerzy Bronisławski ‹Zanim przyjdą o świcie›
Publicystyka
Dziwne fikcje: Bez hamulców
Marcin Knyszyński
Fantastyczne Zaodrze, czyli co nowego w niemieckiej science fiction? (36)
Andreas „Zoltar” Boegner
Filmy
Recenzje
Upload: Sez. 4. odc. 2. Rozpaczliwie szukając Nathana (tego drugiego)
Marcin Mroziuk
Greg Daniels ‹Upload. Sezon 4›
East Side Story: Stepowa odyseja
Sebastian Chosiński
Adilchan Jerżanow ‹Powrót Zoi›
Fundacja: Sez. 3. odc. 5. Współpraca ponad podziałami nie zawsze jest opłacalna dla wszystkich po równo
Marcin Mroziuk
David S. Goyer, Josh Friedman ‹Fundacja. Sezon 3›
Klasyka kina radzieckiego: Bandyta o gołębim sercu
Sebastian Chosiński
Wiaczesław Nikiforow ‹Dubrowski – część 4›
Upload: Sez. 4. odc. 3. Przypomnimy to pojedynczo lub hurtowo
Marcin Mroziuk
Greg Daniels ‹Upload. Sezon 4›
East Side Story: Rozpoznanie świata bojem
Sebastian Chosiński
Adilchan Jerżanow ‹Edukacja Ademoki›
Fundacja: Sez. 3. odc. 6. Kto jeszcze weźmie Gaal na celownik
Marcin Mroziuk
David S. Goyer, Josh Friedman ‹Fundacja. Sezon 3›
Klasyka kina radzieckiego: Apokalipsa według nieświętego Mykoły
Sebastian Chosiński
Wiaczesław Nikiforow ‹Moja dusza, Mario›
Upload: Sez. 4. odc. 4. Wyboista droga do happy endu
Marcin Mroziuk
Greg Daniels ‹Upload. Sezon 4›
Samotność, która eksploduje
Michał Chudoliński
Pawło Ostrikow ‹Jesteś wszechświatem›
Kino rodzinne na linii frontu ideologii
Michał Chudoliński
Delphine Coulin, Muriel Coulin ‹Moi synowie›
East Side Story: Odyseja Adila i Rajchan
Sebastian Chosiński
Rusłan Akun ‹Raj jest pod stopami matki›
Klasyka kina białoruskiego: Eastern w czarnobylskiej Zonie
Sebastian Chosiński
Wiaczesław Nikiforow ‹Ranger ze strefy atomowej›
Fundacja: Sez. 3. odc. 7. Pokaz siły Muła
Marcin Mroziuk
David S. Goyer, Josh Friedman ‹Fundacja. Sezon 3›
East Side Story: Gdy miłość wygrywa z wojną
Sebastian Chosiński
Tałgat Temenow ‹Dziewczyna o ciemnej karnacji›
Fundacja: Sez. 3. odc. 8. Czy uda się powstrzymać nadciągający chaos?
Marcin Mroziuk
David S. Goyer, Josh Friedman ‹Fundacja. Sezon 3›
Klasyka kina radzieckiego: Gdy ludzie staną się braćmi, niepotrzebne będą granice
Sebastian Chosiński
Boris Stiepanow ‹Granica państwowa: Jesteśmy nasi, jesteśmy nowi… – część 1›
Fundacja: Sez. 3. odc. 9. Z miłości i nienawiści do Muła
Marcin Mroziuk
David S. Goyer, Josh Friedman ‹Fundacja. Sezon 3›
East Side Story: Na brzegu kłamstwa i absurdu
Sebastian Chosiński
Andriej Chruliow ‹Na drugim brzegu›
Fundacja: Sez. 3. odc. 10. Nadchodzi ciemność, ale wciąż tli się promyk nadziei
Marcin Mroziuk
David S. Goyer, Josh Friedman ‹Fundacja. Sezon 3›
Klasyka kina radzieckiego: Błogosławieństwo od Lenina
Sebastian Chosiński
Boris Stiepanow ‹Granica państwowa: Jesteśmy nasi, jesteśmy nowi… – część 2›
Alice in Borderland: Sez. 3. odc. 1. Nie o wszystkim można zapomnieć
Marcin Mroziuk
‹Alice in Borderland. Sezon 3›
Dwa tygodnie, które zmieniły tak wiele
Wojciech Gołąbowski
Anthony D’Ambrosio ‹Triumf serca›
East Side Story: Bohaterowie z kazachskich stepów
Sebastian Chosiński
Ilja Tauczełow ‹Korzenie›
Publicystyka
Z filmu wyjęte: Popularność w eksporcie
Jarosław Loretz
„Kobra” i inne zbrodnie: A miało być tak pięknie…
Sebastian Chosiński
Z filmu wyjęte: Książka to jednak książka
Jarosław Loretz
„Kobra” i inne zbrodnie: Wilkiem na profesora
Sebastian Chosiński
Z filmu wyjęte: Monitory przyszłości
Jarosław Loretz
„Kobra” i inne zbrodnie: Spadek zza Wielkiej Wody
Sebastian Chosiński
Z filmu wyjęte: Gadżet dla policji
Jarosław Loretz
„Kobra” i inne zbrodnie: W cudzej skórze
Sebastian Chosiński
Z filmu wyjęte: Z uśmiechem na plaży
Jarosław Loretz
„Kobra” i inne zbrodnie: Zakochani są wśród nas
Sebastian Chosiński
Komiksy
Recenzje
MAX raz jeszcze
Marcin Knyszyński
Jacen Burrows, Garth Ennis ‹Punisher MAX #11›
Czytadełko z trupem w tle
Piotr ‘Pi’ Gołębiewski
Jordi Lafebre ‹Jestem ich milczeniem›
Nadal rzucamy mięchem
Marcin Osuch
‹Produkt #24›
Sięgaj po gwiazdy ostrożnie
Marcin Knyszyński
Ryan Browne, Jonathan Hickman, Nick Pitarra ‹Projekty Manhattan #1: Niedobra nauka›
Krwawa, zła i śmiertelnie… śmieszna
Piotr ‘Pi’ Gołębiewski
Enrique Sánchez Abulí, Jordi Bernet ‹Czarna seria›
Udręka na własne życzenie
Marcin Knyszyński
David Lapham ‹Zbłąkane kule #2: Brutalność uczuć›
Rozwalić Hell’s Kitchen!
Piotr ‘Pi’ Gołębiewski
Marco Checchetto, Jorge Fornés, Manuel Garcia, Mike Hawthorne, Francesco Mobili, Chip Zdarsky ‹Daredevil #2›
Mirmiłowo raz jeszcze
Piotr ‘Pi’ Gołębiewski
Piotr Bednarczyk, Bernard Dumont (Bédu), Mieczysław Fijał, Magdalena Kania, Sławomir Kiełbus, Maciej Kur, Tomasz Samojlik, Jacek Skrzydlewski, Kajetan Wykurz ‹Kajko i Kokosz. Opowieści z Mirmiłowa #04: Oferma Wielki›
Ucieczka czy walka – to czasem tylko pozorny wybór
Marcin Mroziuk
David Courtois, Nicolas Jarry, Vax ‹Wojny i smoki #1: Bitwa o Anglię›
Patchwork szyty grubą nicią
Marcin Knyszyński
Steven Barnes, Mike Deodato Jr., Chuck Dixon, Dale Eaglesham, Paul Gulacy, Larry Hama ‹Batman. Ziemia Niczyja #6: Kolej podziemna›
Niezdara z mieczem daje z siebie wszystko
Marcin Mroziuk
Wauter Mannaert, Frédéric Maupomé ‹Misja #1: Pani z bajora›
Recenzja i my
Piotr ‘Pi’ Gołębiewski
‹Komiks i My #14›
Hiszpański Mad Max
Marcin Osuch
José Ortiz, Antonio Segura ‹Hombre #1›
Smutny superbohater ze smutnego miasteczka
Piotr ‘Pi’ Gołębiewski
Allen Passalaqua, Tim Seeley, Brad Simpson, Felipe Sobreiro ‹Local Man #2›
„Mateczka”, która dba o swoje „dzieci”
Sebastian Chosiński
Tomasz Kontny, Antoni Serkowski ‹Wydział 7. Medium›
Kwintesencja mrocznej strony Marvela
Piotr ‘Pi’ Gołębiewski
Richard Case, D.G. Chichester, Christian Cooper, Ron Garney, Klaus Janson, Len Kaminski, Andy Kubert, Adam Kubert, Howard Mackie, Alex Saviuk, Mark Texeira, Ron Wagner ‹Ghost Rider. Duchy zemsty. Świt synów nocy›
Łaska sowiecka na pstrym koniu jeździ
Sebastian Chosiński
Tomasz Kontny, Grzegorz ‘GiP’ Pawlak ‹Wydział 7 #16: Cele›
Krótko o komiksach: Mądrego kurczaka to i warto posłuchać
Wojciech Gołąbowski
Claudia Flandoli ‹Naukomiks: Na tropie DNA›
Miasto, w którym łatwiej o superbohatera niż taksówkę
Piotr ‘Pi’ Gołębiewski
Brent Eric Anderson, Kurt Busiek, Alex Ross ‹Przewodnik po Astro City #2›
Śladem poniemieckich bunkrów
Piotr ‘Pi’ Gołębiewski
Janusz Christa ‹Kajtek i Koko. Śladem białego wilka. Duch bunkra #1›
Niepowstrzymana ciemność
Marcin Knyszyński
Xavier Dorison, Thimothée Montaigne ‹1629 albo przerażająca historia rozbitków z Dżakarty #2: Czerwona wyspa›
Do wielokrotnego spożycia
Marcin Knyszyński
Rafał Spórna ‹Lumentral›
Groteska wśród neonów
Marcin Knyszyński
Miel Vandepitte ‹Dystopolis›
Z Wodorem na potwory
Wojciech Gołąbowski
Jon Chad ‹Naukomiks: Pierwiastki - tajemnice cząstek budujących świat›
Do czego prowadzi muśnięcie małym menhirkiem
Marcin Osuch
René Goscinny, Albert Uderzo ‹Asteriks #7: Walka wodzów (wyd. 2025)›
Oceany kreacyjnej mocy
Marcin Knyszyński
Mike Carey, Gary Erskine, Dean Ormston, Bryan Talbot, Gabriel Hernandez Walta, Michael Wm. Kaluta ‹Niepisane #3›
Twardszy niż Neo, bezwzględniejszy niż John Wick
Piotr ‘Pi’ Gołębiewski
Ron Garney, Matt Kindt, Keanu Reeves ‹BRZRKR›
Krzyż i półksiężyc
Marcin Knyszyński
Jean Dufaux, Philippe Xavier ‹Krucjata›
Kolejny nowy rozdział w życiu Spidera
Piotr ‘Pi’ Gołębiewski
John Romita Jr., Zeb Wells ‹Amazing Spider-Man #1: Świat bez miłości›
Przed piramidami
Marcin Knyszyński
Giulia Pellegrini, France Richemond ‹Cywilizacje: Egipt›
Wybrańcowi nigdy nie jest łatwo
Marcin Mroziuk
Christophe Arleston, Philippe Pellet ‹Lasy Opalu #1›
Gabinety osobliwości
Marcin Knyszyński
Andreas Martens, Francois Riviere ‹Pośmiertne objawienia›
Architektura pragnień, przemoc formy
Michał Chudoliński
Baptiste Chaubard, Thomas Hayman ‹Ideał›
Gnijący trup
Piotr ‘Pi’ Gołębiewski
Fernando Blanco, Peter David, Kano, Karl Kesel, Franko Marraffino, Todd Nauck, Mirco Pierfederici, Roberto di Salvo, Fred Van Lente, Alessandro Vitti ‹Marvel Zombies #3›
Malarstwo jako pamięć przemocy
Marcin Osuch
Catamalou, Cromwell ‹Ostatni Mohikanin›
Publicystyka
Komiksowe Top 10: Sierpień 2025
Piotr ‘Pi’ Gołębiewski
Po komiks marsz: Wrzesień 2025
Marcin Osuch, Marcin Knyszyński, Piotr ‘Pi’ Gołębiewski, Agnieszka ‘Achika’ Szady, Marcin Mroziuk
Komiksowe Top 10: Wrzesień 2025
Piotr ‘Pi’ Gołębiewski
Muzyka
Recenzje
Cisza jak ta: Z Kosmosu na Ziemię
Sebastian Chosiński
Drumbientone feat. Mira Opalińska ‹Time Diary›
Wielka Piątka w dziecięcym tańcu
Sebastian Chosiński
Rolf Thofte Quintet ‹Martha’s Dance›
Samotność na wyspie
Sebastian Chosiński
Yumi Ito ‹Lonely Island›
Cisza jak ta: Fortepian, smyczki i delikatny wokal
Wojciech Gołąbowski
‹Muzyka ciszy vol. 1›
W drodze do swojej Itaki
Sebastian Chosiński
Bartłomiej Oleś, Piotr Steczek Quartet ‹String Quartets›
Cisza jak ta: „Świetlna” podróż
Sebastian Chosiński
Bill Laurance ‹Lumen›
Tu miejsce na labirynt…: Przecież Australię i Afrykę oddziela tylko ocean
Sebastian Chosiński
I Hold the Lion’s Paw ‹Potentially Interesting Jazz Music›
Cisza jak ta: Nadzieja pośród ruin
Sebastian Chosiński
Anders Hagberg ‹With Hope›
Cisza jak ta: Specyficzna definicja ciszy
Wojciech Gołąbowski
‹Muzyka ciszy vol. 2›
Tu miejsce na labirynt…: One potrafią improwizować!
Sebastian Chosiński
O.N.E. ‹Well, Actually…›
Cisza jak ta: Pięć dekad bujania
Wojciech Gołąbowski
‹Muzyka ciszy vol. 3›
Pod niebem Paryża, nad wodami Sekwany
Sebastian Chosiński
Dave Bristow ‹Sides›
Tu miejsce na labirynt…: Powrót do korzeni
Sebastian Chosiński
Gard Nilssen’s Acoustic Unity ‹Great Intentions›
Tu miejsce na labirynt…: Zwyciężymy!
Sebastian Chosiński
Gard Nilssen’s Supersonic Orchestra ‹…and It’s Yours Forever›
Tu miejsce na labirynt…: Hej, żeglujże, samotny żeglarzu!
Sebastian Chosiński
Anna Högberg Attack ‹Ensamseglaren›
Gdy jesień idzie przez park…
Sebastian Chosiński
Viktoria Søndergaard ‹Music of Secrets›
Publicystyka
Non omnis moriar: Nowe otwarcie
Sebastian Chosiński
Nie taki krautrock straszny: Jazzowo-etniczne korzenie krautrocka
Sebastian Chosiński
Po trzy: Po co się przychodzi na świat? (cz. 5)
Wojciech Gołąbowski
Non omnis moriar: Nowe oblicze legendy
Sebastian Chosiński
Nie taki krautrock straszny: Muzyka bez granic
Sebastian Chosiński
Non omnis moriar: Koniec mógłby być piękniejszy
Sebastian Chosiński
Nie taki krautrock straszny: Gdy Irańczyk spotka Brytyjczyka w Niemczech
Sebastian Chosiński
Po trzy: Po co się przychodzi na świat? (cz. 6)
Wojciech Gołąbowski
Non omnis moriar: Narodziny słowackiej legendy
Sebastian Chosiński
Nie taki krautrock straszny: Król żab o wielkim ego
Sebastian Chosiński
Non omnis moriar: Pokój światu, zagłada zespołowi
Sebastian Chosiński
Nie taki krautrock straszny: Ego, które nie przerasta
Sebastian Chosiński
Po trzy: Po co się przychodzi na świat? (cz. 7)
Wojciech Gołąbowski
Non omnis moriar: W hołdzie Bachowi
Sebastian Chosiński
Varia
Granice nauki: Wymieranie ludzkości – i co dalej?
Andrzej Zimniak
Filcowy Loki i inne bóstwa
Agnieszka ‘Achika’ Szady
Galeria
Nie tylko technika: Z dna szuflady, cz. 2
Mirosław Sojnowski
Skrzydła wojny
Waldemar Jagliński
Filmowe wariacje, cz. 6
Jacek Rosiak
Symetria asymetryczna, cz. 161
Adam Kordaś
Pokręcone pojazdy, cz. 2
Waldemar Jagliński
Nasza okładka
Okładka: Na co dybie w Nostromo kot skąd nie wiadomo
Tomasz Niewiadomski
Konkursy
Literacka Nagroda Nobla dla László Krasznahorkai
Nabór do Rocznika Fantastycznego 2026
Gniazdo Światów
Redakcja