Archeologia Żywa 5 (51) 2010

Przejdź do Archeologia Żywa lub Spisy treści 2010

okładka numeru
5/2010

Tanum – prahistoria dla każdego

Sztuka naskalna to najstarsze medium ludzkości. Za jej pomocą komunikowały się społeczności od czasów starszej epoki kamienia aż po niektóre plemiona prawie nam współczesne. Studia skał pokrytych wizerunkami cieszą się wielką popularnością u badaczy i miłośników prahistorii. W okolicach Tanum w szwedzkim Bohuslänie występuje jedna z największych w Europie koncentracji petroglifów. Co roku są tam organizowane warsztaty badań i dokumentacji sztuki naskalnej. Udział w nich może wziąć każdy.

Naszym dziadkiem Tyszkiewicz, ojcem Puzinas

Wilno świętuje w październiku jubileusz 70-lecia Katedry Archeologii swojego uniwersytetu. Dzieje litewskiej archeologii są równie kręte – ze względu na historyczne losy kraju, jak meandry Wilii i Niemna. Z prof. Aleksasem Luchtanasem z Katedry Archeologii Uniwersytetu Wileńskiego rozmawiał Błażej Stanisławski.

Czaszki wyrastały z ziemi jak kwiaty

Pogrzebano ich w okopach, które sami wykopali. 3269 towarzyszy broni Napoleona wrzuconych zostało do artyleryjskich rowów. To jeden z największych masowych grobów odkrytych dotąd w europejskiej historii.

Opowieści z krypty

W historii współczesnej Litwy – outsiderzy, w popularnej wersji polskiej historii zaklętej w literaturze – zdrajcy. Radziwiłłowie protestanci, z których wywodziła się królowa Barbara Radziwiłłówna, po 400 latach doczekali się uroczystego pogrzebu.

Zwój miedziany z Qumrân

Dokument oznaczony jako 3Q15, odkryty w jednej z grot w Qumrân, wciąż intryguje badaczy Biblii. Niedowierzanie wzbudzają zawarte w tekście informacje o ukryciu olbrzymiego skarbu. Spór toczy się także o genezę zabytku. Przed całkiem innymi problemami stają naukowcy, którym powierzono konserwację oraz wykonanie kopii bezcennego zwoju.

"Czy leci z nami archeolog?"

Organizatorzy akcji „Prospekcja lotnicza – Małopolska 2010” chcieliby, żeby piloci coraz częściej zadawali sobie to pytanie. Ale to zależy także od zainteresowania archeologów, którzy na co dzień niechętnie odrywają się od ziemi.

Skarb monet z Risan

Malowniczo położone stanowisko nad Zatoką Kotorską było w tym roku niezwykle szczodre. Podczas prac archeologicznych w Risan pracownicy Ośrodka Badań nad Antykiem Europy Południowo-Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego dokonali spektakularnego odkrycia skarbu 4656 antycznych monet!

Archeologia dla juniorów

Młodzi też chcą być archeologami. Działania popularyzatorskie coraz częściej są kierowane w stronę uczniów. Instytucje naukowe organizują warsztaty, półkolonie i uniwersytety dziecięce, na których najmłodsi dowiadują się, jak żyli ich przodkowie.

Podziemny krąg, co skrywa Krakowski rynek?

Wystawa „Śladem europejskiej tożsamości Krakowa” schodzi do podziemi… Jak przystało na szlak turystyczny, który wiedzie po podziemiach krakowskiego Rynku Głównego.

Nieszczęsny ulubieniec Kossiny

Erich Blume (1884-1912) to pierwszy profesjonalny archeolog w Poznaniu. Podobnie jak Józef Kostrzewski, był uczniem prof. Gustafa Kossiny. Blume cztery lata (1908-12) tworzył podstawy poznańskiej archeologii. Świetnie zapowiadającą się karierę przerwała nagła śmierć z ręki świeżo poślubionej małżonki Ewy.

Na tropie relikwiarza św.Korduli

Przez ponad cztery wieki biskupi i kapituła gromadzili w katedrze p.w. św. Jana Chrzciciela w Kamieniu Pomorskim precjoza ofiarowane przez książąt pomorskich oraz innych fundatorów. Były to zdobycze wojenne i wota. Perła kolekcji był relikwiarz św. Korduli. Archeologiczny rarytas przepadł w wojennej zawierusze.