Archeologia Żywa 6 (52) 2010

Przejdź do Archeologia Żywa lub Spisy treści 2010

okładka numeru
6/2010

hiribaya odsłania tajemnice

Jedna z ostatnich, niemal nieznanych przedinkaskich kultur archeologicznych południowego Peru (Chiribaya) wraca na karty historii. Kilkadziesiąt grobowców z bogatym wyposażeniem zbadali polscy naukowcy na cmentarzysku El Pino. Panują tam bardzo dobre warunki klimatyczno-glebowe, dzięki czemu zabytki archeologiczne doskonale się zachowują. Szczątki organiczne mogą przetrwać w ziemi w dobrym stanie nawet setki lat. W trakcie prac archeolodzy z Wrocławia odkryli niemalże kompletne zmumifikowane szczątki dwóch dorosłych mężczyzn, kobiety i dziecka. - Tomasz Kołomański.

Najstarsi w Polsce

Hominidy pojawiły się na naszych ziemiach już 800 tys. lat temu! Naukowcy z Uniwersytetu Śląskiego odkryli w Kończycach najstarsze ślady pobytu człowieka na ziemiach polskich. Są one prawie o 300 tys. lat starsze od dotychczas znanych u nas pierwszych śladów ludzi. - Jan Maciej Waga, Eugeniusz Foltyn.

Książę spod autostrady

Książę pochowany pod autostradą... To nie scena otwierająca kolejny kryminał Agaty Christie, tylko znalezisko rzeszowskich archeologów pracujących na terenie budowy autostrady A4. Badacze odkryli tam bogato wyposażony grób sprzed pięciu tysięcy lat. - Michał Cetnarowski.

„Archeologia Żywa” w Uzbekistanie

Międzyrzecze Syrdarii i Amudarii (obecnie jest to w większości terytorium Uzbekistanu) było przez wieki centrum jedwabnego szlaku. Rozkwitały tam pradziejowe kultury oraz starożytne i antyczne cywilizacje, których reliktami jest dosłownie usiany cały kraj. Ogromne wzgórza kryjące ruiny wielkich miast, szczątki karawanseraji (miejsc postoju dla karawan wędrujących przez pustynię) i świątyń, w których czczono absolutnie egzotycznych dla nas bogów oraz cmentarzyska można napotkać na każdym kroku. Nie dziwi zatem, że kraj ten przyciąga coraz więcej misji archeologicznych z różnych stron świata. - Błażej Stanisławski

Czermno - nowe otwarcie!

Ostatni z nieodkrytych dotąd kościołów w środkowej Europie został odkryty! Zdjęcia lotnicze oraz nowoczesne badania nieinwazyjne potwierdziły, że ziemia na podgrodziu Czerwienia kryje relikty murowanej, prostokątnej budowli z absydą. - Andrzej Kokowski

Fotografie prahistorii

Drogę samochodu znaczył unoszący się w powietrzu pył. Pojazd zatrzymał się pod skałami, gdzie hulał wiatr. Grupa badaczy petroglifów rozdzieliła zadania, po czym zniknęła za skalnymi załomami. Tak rozpoczęła się misja, mająca na celu uratowanie rytów naskalnych w rejonie IV katarakty w Sudanie, które pochłonie woda spiętrzona przez nową tamę na Nilu. - Paweł Polkowski

Regalskeppet – podwodne wehikuły czasu

Niskie zasolenie, brak żarłocznego małża świdraka okrętowca i burzliwe dzieje otaczających je państw – to jego zalety. Wody Bałtyku kryją prawdziwy skarbiec, obfitujący we wraki, które dla archeologów mają wartość złota. Tylko w latach 20. XVII wieku flota szwedzka straciła piętnaście z największych okrętów, w tym „Solena” podczas bitwy pod Oliwą w 1627 roku i zbudowanego rok później „Wazę”. Niemal pół wieku później na dno poszła jednostka flagowa „Kronan”. Te największe i najlepiej wyposażane okręty określano mianem Regalskeppet, czyli Okrętów Królewskich. - Andrzej Święch

DNA archeologii

Archeologia skupia wokół siebie wiele dyscyplin. Poza naukami humanistycznymi czerpie z dziedzin przyrodniczych. A ostatnimi czasy zbliżyła się z genetyką. Rebecca Cann twierdzi, że wszyscy ludzie pochodzą od jednej kobiety, żyjącej ok. 200 tys. lat temu w Afryce. Teorię tę próbował podważyć genetyk Akan Templeton, zarzucając badaczce tendencyjny dobór danych. - Larysa Gidzińska

Grota Jana Chrzciciela

Grota Jana Chrzciciela została odkryta w pobliżu Ain Karem, niedaleko od Jerozolimy! Teoria Shimona Gibsona − słynnego archeologa biblijnego nie została przyjęta bezkrytycznie. Oponenci zalecają ostrożność. - Mariusz Rosik

Badacze Ziemi Świętej

Francuska Szkoła Biblijna i Archeologiczna w Jerozolimie to kolebka archeologii biblijnej. Jedną ze sfer działalności dominikańskiej Szkoły są badania archeologiczne miejsc znanych z kart Starego i Nowego Testamentu. Wśród kadry naukowej oraz studentów są także Polacy. - Dariusz Długosz

Polskie piramidy z Wietrzychowic

Kujawy w okolicy Izbicy Kujawskiej to obszar obfitujący w megality. Ich pozostałości zachowały się tu zwłaszcza w okolicy Wietrzychowic, Gaju i Sarnowa. Większość z nich znajduje się pod opieką Parku Kulturowego Wietrzychowice. Najłatwiej dojechać tam, kierując się z Koła (od południa) lub Włocławka (od północy) na Izbicę Kujawską drogą nr 270; interesujące nas megality znajdują się prawie dokładnie między tymi miejscowościami. Park Kulturowy Wietrzychowice to nasza kolejna propozycja w cyklu „Archeologiczna Polska na łykend. - Michał Cetnarowski

Wczesne wieki średniowiecza

Jak wyglądała codzienność wczesnośredniowiecznej wsi i grodu? Czym się charakteryzowały ówczesne wierzenia i zwyczaje pogrzebowe? Jak rozwijało się rzemiosło i handel? Co wyróżniało architekturę romańską? Odpowiedzi na te pytania będzie można znaleźć na wystawie archeologicznej w Muzeum Regionalnym w Stalowej Woli.

Piąta konspiracja Józefa Kostrzewskiego

To historia iście filmowa, a w dodatku nieznana nawet osobom bliskim prof. Józefowi Kostrzewskiemu. Oto grupa ludzi, których wspólna praca w organizacji o wzniosłych i szlachetnych celach połączyła w młodości silnymi więzami przyjaźni, po wielu latach, będąc już u schyłku życia, próbuje reaktywować dawną wspólnotę wbrew dziejowym przeciwnościom, wywołując tym ogromną, niezamierzoną burzę... - Andrzej Prinke

Festung Breslau w wykopie

Ślady odkryte na czaszkach w parku przy Teatrze Lalek wskazywały na gwałtowną śmierć obydwu pochowanych. Grób pochodził z ostatnich dni obrony Wrocławia w 1945 roku. - Monika Gross