Przegląd Powszechny 5/2008
Z Katalog.Czasopism.pl
Przejdź do Przegląd Powszechny lub Spisy treści 2008
5/2008
Ks. Michał Janocha
Sacrum verkitschen
Kultura wysoka wyrasta z fascynacji tajemnicą życia, jego początków i końca, piękna i grozy, eros i thanatos. W chrześcijaństwie te potężne siły zostają pogodzone, a zarazem przekroczone, znajdując spełnienie w agape, miłości ukrzyżowanej i zmartwychwstałej. Kicz karmi się tymi samymi ideami, przekształcając eros w trywialną erotykę lub wulgarną pornografię, a thanatos w tanią sensację.
Jacek Głażewski
W podziemiach katedry
Relacje między estetyką a teologią, sztuką a religią wyraźnie odbijają się w dziejach cywilizacji chrześcijańskiej. Obecność kiczu we współczesnej sztuce kościelnej związana jest z romantyczną skłonnością do odrealnienia rzeczywistości, do nawiązania złudnej relacji między sferą ludzką i nadprzyrodzoną. Jednak tendencja ta przynosi rezultaty odmienne od założeń wyjściowych.
Agnieszka Bender
Sztuka sakralna – potrzeba refleksji
Oszczędność jest cnotą, czy jednak wznoszenie z taniego materiału świątyni i wypełnianie jej marnymi sprzętami jest uzasadnione? Czy w kościele powinno być miejsce na kicz – rozumiany jako antyfunkcjonalny brak umiaru i wyraz schlebiania popularnym gustom, będący obrazem zagubienia, braku szczerości i autentyczności? Wiele powiedziano na temat współczesnej sztuki sakralnej, problem zdaje się tkwić na drodze od teorii do praktyki.
Julita Jaśkiewicz-Macek
Kościół – Boska przestrzeń
Kościoły są takie, jak ludzie, którzy je budowali i którzy się w nich modlą. Można jednak odnieść wrażenie, że to, co zostało wniesione do nowo powstałych polskich sanktuariów, da się sprowadzić do grzechów pychy, nieumiarkowania, drobnych oszustw i powierzchowności. Widać to wyraźnie w tych budowlach, które przecież miały być miejscem spotkania człowieka z Bogiem.
Wacław Oszajca SJ
Bóg powiedział raz, dwa razy usłyszałem (Ps 62,12)
Nie jestem czarnym papieżem. Z ojcem Adolfo Nicolásem, nowym generałem jezuitów, rozmawiają Tomasz Kot SJ i Jan Koenot SJ
Twórcza postawa otwiera na różne możliwości. Apostoł, duszpasterz, proboszcz, nauczyciel czy wychowawca bez wyobraźni i kreatywności będzie zawsze katastrofą, bo będzie próbował prowadzić wszystkich jedną, ograniczoną drogą. Taka sytuacja byłaby dla Towarzystwa Jezusowego bardzo niekorzystna – mówi o. Adolfo Nicolás.
Marek Blaza SJ
Nowinkarstwo tradycjonalistów
Ile jest nowinkarstwa w tradycjonalizmie? Tradycjonalizmowi rozumianemu jako niechętne przyjęcie albo odrzucenie części lub całości orzeczeń lub reform II Soboru Watykańskiego, trudno przychodzi uwolnienie się od nowinek, które nie tylko związane są z posoborowym Kościołem katolickim, ale również ze współczesnymi trendami kulturowymi (np. postmodernizmem).
Jacek Poznański SJ
Ekonomia i rynek pracy w Irlandii Prognozy na 2008 r.
Wiele osób zastanawia się nad wyjazdem do Irlandii w miesiącach wakacyjnych w nadziei znalezienia zatrudnienia i podreperowania swego domowego budżetu. Warto realnie popatrzeć na swoje szanse na Zielonej Wyspie. Eksperci mówią o wyraźnych oznakach spowolnienia ekonomii irlandzkiej.
Michel Griffon
Produkować żywność czy paliwo?
Aby zapewnić sobie bezpieczeństwo żywnościowe i energetyczne, państwa będą musiały na nowo zdefiniować swoje priorytety. Jakimi motywami należy się kierować, dokonując wyborów? Decyzje te są bardziej złożone niż wybór między napełnianiem żołądków a napełnianiem baków. Czy należy podążać drogą produkcji agropaliw, która spotkała się z silną krytyką ze strony organizacji ekologicznych?
Tomasz Jędrzejewski
Wegetarianizm – przeciw cierpieniu
Wegetarianizm to nie jest kwestia wyboru żywieniowego, tylko etycznego. Nasze tradycje kulinarne i antropocentryzm przeszkadza nam jednak uczynić go ważnym elementem rozważań o cierpieniu.
Andrzej Osiński
Tytan z Norymbergi. Albrecht Dürer 1471-1528
Kwestia wierności przyrodzie z jej odwiecznymi intencjami i prawami, tak bezbłędnie ustanowionymi przez Stwórcę, oraz szacunek wobec człowieka – jako wytworu Jego najwyższej woli i przejawu Jego istoty – zdominowały malarskie i graficzne oeuvre autora „Apokalipsy”, który w poszukiwaniu ideału zanurza się w obiektywne pryncypia matematyki i geometrii.
TEATR
Paulina Borek
Opowiadania nie tylko dla dzieci
(Teatr Narodowy w Warszawie, „Opowiadania dla dzieci” I. B. Singera, reżyseria – Piotr Cieplak)
MUZYKA
Urszula Ciołkiewicz
O marzeniach i nie tylko
(„Hanna Banaszak oraz Jej Goście”, Sala Koncertowa Filharmonii Narodowej, 2 III 2008)
Agnieszka Lewandowska-Kąkol
Orkiestra – organizm złożony
(Słynne orkiestry w Filharmonii Narodowej)
FILM
Jan Pniewski
Wina i przebaczenie
(„Susza”, reżyseria – Mahamat-Saleh Haroun)
TELEWIZJA
Jan Kłossowicz
Scena faktu
„...istotniejsze znaczenie niż pokazywanie wydarzeń powinny mieć monologi i dialogi aktorów wcielających się w autentyczne postacie”
KSIĄŻKI
Adriana Szymańska
Powidoki istnienia
(Bogusława Latawiec, „Odkrytki”)
Mieczysław Orski
Historie ciała
(Olga Tokarczuk, „Bieguni”)
Helena Kowalik
Mankiety z brabanckiej koronki
(Mirosław Ikonowicz, „Zawód: korespondent Wilno – Hawana – Madryt”)
Anna Grodecka
Estetyka po japońsku
(Iwona Kordzińska-Nawrocka /red./, W kręgu tradycji rodu Heian”)
Zbigniew Kubacki SJ
Pluralizm przymierzy
(Stanisław Krajewski, „Tajemnica Izraela a tajemnica Kościoła”)
Z życia kraju
Jakub Halcewicz - Pleskaczewski
I'll be back
Z życia świata
Piotr Kowalczuk
Arabski specjał
Z życia Kościoła
Tomasz P. Terlikowski
Bolesny brak kontaktu z rzeczywistością