Krytyka Polityczna 16-17 (2009)

Przejdź do Krytyka Polityczna lub Spisy treści 2009

---

okładka numeru
16-17 (2009)

TEMAT NUMERU: JEŚLI NIE MONOGAMIA, TO CO?

Michel Houellebecq
Wierzę w miłość
Rozmawia Sławomir Sierakowski
Jestem brzydki; próbowałem wszystkiego: chirurgii plastycznej – nie zadziałało, turystyki seksualnej na Jamajce – wstydzę się tego. Autor Platformy zwierza się Sławomirowi Sierakowskiemu.

Jeśli nie monogamia, to co?
Ankieta
Ilustracje: więźniowie aresztu śledczego na Rakowieckiej w Warszawie

Związki poligamiczne czy jednopłciowe i rodziny rozwinięte? Tak dla rodziny – mówi Jacek Dehnel. Tak dla monogamii – mówią Janusz Głowacki, Manuela Gretkowska, Andrzej Żuławski, Stefan Chwin. Czy tylko Jaś Kapela lubi kłopoty?

Cezary Michalski
Laleczka
Nie ma powodu tłumić swoich pragnień. Za wyrzeczenie się ich niczego nie dostaniemy w zamian. A jeśli nie będziemy ich tłumić, dostaniemy wszystko. Nawet raj. Fragment powieści, która pewnie nigdy nie powstanie.

Kinga Dunin
Etyka związków poligamicznych
Monogamia nie istnieje. Monogamia seryjna to oksymoron. Co nam pozostaje? Nie ważne co, ważne – jak. Odpowiedzialnie i bez przemocy. Projekt nowej etyki stosunków intymnych.

Krzysztof Tomasik
Małżeństwo we troje
Ilustracje: Maurycy Gomulicki
O polskich trójkątach kilku epok, znanych i nieznanych: związkach Boya, Krzywickiej, Dygata, Jędrusik, Witkacego, Wisłockiej.

Agata Czarnacka
Solidarni w akcie. Seks w perspektywie radykalnej etyki
Ilustracje: Agnieszka Polska
Stosunek seksualny istnieje – jako wspólne działanie. O tym, że 40 lat po (nie)dokonanej rewolcie ‘68 seks wciąż bywa wywrotowy.

Magda Szcześniak
Dildo – politycznie niepoprawna zabawka
Czy dildo jest po prostu substytutem penisa? O tym, jak pornografia lesbijska stara się pokazać różnorodne modele pożądania i spełnienia seksualnego.

Eliza Szybowicz
Portret już nie małżeński z matką w tle. Wersja różowa i czarna
Kobieta żyje w tradycjonalistycznym raju, a jednocześnie sama dobiera sobie mężczyzn i ma seryjne orgazmy, grubą krechą odcina się zarówno od głupich lub pogubionych ludzi nowoczesnych, jak i od nienawistnych hipokrytów z „Kołtunowa”. Duch Melanii Kierczyńskiej wcielony w Elizę Szybowicz znów straszy – tym razem Kalicińską i Ziemkiewicza.

Marek Jastrzębiec-Mosakowski
Kobiety przeciwko męskim narracjom uwodzenia
Najpierw mężczyzna poznaje kobietę, następnie z nią flirtuje, potem ją uwodzi, w końcu spektakularnie porzuca. A co, jeśli kobieta ma inny pomysł na relacje damsko-męskie? O trzech pisarkach z XVIII wieku.

Jakub Majmurek
Filmowa produkcja pary
Ilustracje: Marzena Zawojska
Główny nurt amerykańskiej produkcji filmowej ciągle powtarza widzom, że jedyną alternatywą dla egoistycznego świata kapitalizmu jest szczęśliwa rodzina. O ideologiach, utopiach i totalności w kinie. Oraz o tym, dlaczego rozpusta jest konserwatywna, a Poranek kojota promuje tradycyjny model rodziny.

Maciej Kropiwnicki
O kilku co dziwniejszych terminach Deleuze’a i Guattariego
Jak można prościej powiedzieć to, co powiedziano trudniej.

Gilles Deleuze, Félix Guattari
Psychoanaliza i familijność: święta rodzina
Ilustracje: Anna Molska
Marcel Proust był homoseksualistą – ale trochę inaczej niż nam się wydaje. Fragment legendarnego „Kapitalizmu i schizofrenii” o tym, że do rewolucji potrzeba nam krytyki Edypa.

Rodzina Althamera
Althamer rysuje ze swoimi dziećmi. Figury Pawła, zwierzęta i ludzie – i bazgroty, czyli interwencje dzieci.

GOODBYE, MR POSTMODERNISM

Bartosz Kuźniarz
Goodbye, Mr. Postmodernism!
Trzy opowieści z krainy późnego kapitalizmu
Perry Anderson, Terry Eagleton, Frederic Jameson twierdzą, że w całym tym postmodernizmie chodzi o kapitalizm. Nie wszystko jednak stracone: uratują nas etyka, religia, seks i – w końcu – socjalizm.

Frederic Jameson
Mapowanie poznawcze
Kapitał istnieje, choć nikt go nigdy nie widział ani nie spotkał.

Terry Eagleton
Moralność w świecie zmierzchu teorii
Było tak: miejsce polityki to gabinet, a moralności – sypialnia. Efekty: niemoralność gabinetów i polityczna opresyjność sypialni. Lewica musi to zmienić.

Cornelius Castoriadis
Epoka uogólnionego konformizmu
Francuski psychoanalityk dowodzi, że ponowoczesność istnieje. I że to bardzo źle.

Teresa Margolles
Rodzina Margolles
Teresa pracuje z umarłymi. To jej rodzina i jej rodzinne fotografie.

KOMANDOSI I LEWICA

Barbara Toruńczyk
Opowieść o pokoleniu Marca: przesłanie dla nowej lewicy
(część druga)
Ilustracje: Anna Niesterowicz
O etosie inteligencji, politycznym zaangażowaniu, dawnych iluzjach i aktualnych przestrogach – kontynuacja eseju redaktor naczelnej „Zeszytów Literackich”. Autorkę przepraszamy za tak dużą zwłokę w publikacji eseju i prosimy o łaskawość. Ustroje się zmieniały, a „Zeszyty Literackie” wychodziły regularnie. Ustrój się nie zmienia, a „Krytyka Polityczna” ukazuje się nieregularnie. To kolejny dowód, że czas na zmianę ustroju.

Sławomir Sierakowski
Zakładnicy własnego zwycięstwa
Wielcy zwycięzcy biorą za zakładników przede wszystkim siebie. Odpowiedź Barbarze Toruńczyk.

POLEMIKI

Tomasz Basiuk, Błażej Warkocki
Odpadki energii, czyli o nieudanym wyparciu politycznego przez Joannę Tokarską-Bakir
Homoseksualność jest OK. Prawdziwe tabu to homofobia. Gdzie? Czyżby w Polsce?
Polemika z autorką Rzeczy mglistych.

Sławomir Masłoń
Żywa śmierć, martwe życie: Lacan, Badiou i utracony skarb liberalizmu
O ekstatycznej interpretacji liberalizmu na przykładzie tekstu Agaty Bielik-Robson z poprzedniego numeru KP.

Peter Sloterdijk
Kryształowy Pałac do remontu
Rozmawiają: Michał Sutowski i Przemysław Sadura
Ilustracje: Anna Molska
Niemiecki filozof tłumaczy, dlaczego państwo opiekuńcze to podarunek od towarzysza Stalina dla robotników Zachodu, co ma wspólnego dwutlenek węgla z Armią Czerwoną – i co musimy zrobić, żeby nasz Kryształowy Pałac się nie zawalił i stał się mniej ekskluzywny.

Tania Bruguera
Rodzina Bruguery
Tania Bruguera jest Kubanką – żyje z Fidelem od zawsze – czy chce, czy nie.

DO POLEMIKI

Andrzej Walicki
Stanisław Brzozowski i polskie początki „zachodniego marksizmu”. Wstęp, posłowie oraz współczesny komentarz
Wbrew tezom zachodnich filozofów zachodni marksizm zaczął się na Wschodzie, a polski jego prekursorem był Stanisław Brzozowski. Niepublikowane dotąd w języku polskim fragmenty książki Stanislaw Brzozowski and the Polish Beginnings of Western Marxism.

Krzysztof Michalski
O wieczności. W odpowiedzi krytykom
Nie, Nietzsche nie był nihilistą i relatywistą bez zasad, który podważa różnice między prawdą i fałszem, a także dobrem i złem, oraz dowodzi, że wszystko wolno. Odpowiedź autora na recenzje jego książki Płomień wieczności.

Andrzej Mencwel
Czego powinni chcieć socjaliści?
(Tezy aksjomatyczne)
Edukacja, głupcze! Czyli o tym, że jeśli nie będzie Polski „szklanych Domów” to będzie Polska „ciemnych grodów”.

POLITYKA HISTORYCZNA

Przemysław Czapliński
Języki zdrady
Gdyby lustracja w Dolinie nicości zwyciężyła, dziennikarz Adam Wilczycki osiągnąłby wielki sukces, zarabiałby więcej pieniędzy, a kochanka by go nie porzuciła. Miałby więc nie tylko kasę, ale i laskę, która robiłaby mu laskę (co w tej powieści jest najpełniejszym potwierdzeniem męskości). Kalekie próby osądu moralnego epoki PRL w literaturze ostatnich lat.

Błażej Warkocki
Parametry ukrycia.
PRL wobec homoseksualności (rekonesans)
Ilustracje: Roman Dziadkiewicz
Tekst między innymi o tym, co łączy Jerzego Urbana i kilku prawicowych publicystów.

ŻYCIORYS Z KLASĄ

Piotr Marecki
„Książka o ogromnej wartości literackiej, a wolna od literatury”
O Życiorysie własnym robotnika Jakuba Wojciechowskiego
Każdego z nas literatów uderzył ten jego imperatyw mówienia całej prawdy, u tego robotnika, który, przepraszając bardzo „panów uczonych”, stworzył sobie własne słownictwo, aby móc powiedzieć wszystko – półanalfabeta współtworzy kanon polskiej literatury.

Andrzej Barański
Robotniczy Proust
Rozmawia Piotr Marecki
Przypominał majsterkowicza, który ma ubogie zasoby materiałowe; trochę patyczków, kawałek tekturki, drucik, słomkę, i z tego chce zrobić lokomotywę. To jest cały urok tego filmu, a nie stosunki seksualne czy polsko-niemieckie. Wywiad z reżyserem Kawalerskiego życia na obczyźnie.