Przegląd Powszechny 4/2008
Z Katalog.Czasopism.pl
Przejdź do Przegląd Powszechny lub Spisy treści 2008
4/2008
Mimo wszystko Dekalog, oczywiście. Z Adamem Michnikiem, redaktorem naczelnym „Gazety Wyborczej”, rozmawia Stanisław Opiela SJ
Próba wyeliminowania religii z debaty o najważniejszych sprawach w państwie, w społeczeństwie demokratycznym jest drogą do unicestwienia świata wartości. Rola religii pozostanie fundamentalna, dlatego że uczy nas, wierzących i niewierzących, iż jedyną władzą, przed którą wolno nam klękać, jest władza Boga. To absolutny fundament myślenia o demokratycznym społeczeństwie w dzisiejszej Europie – mówi Adam Michnik.
Paul Valadier SJ
Rehabilitować ambicję
Pod wpływem perswazji, że wzniosłe mowy poniosły śmierć, dochodzimy do wniosku, że liczą się tylko troski chwili, chronienie prywatnej sfery, tendencje, które Benjamin Constant czy Alexis de Tocqueville uważali za zagrożenie dla demokracji. Czy zamiast politycznej poprawności nie należałoby pokusić się o rehabilitację ambicji, która przyswaja sobie jakiś projekt czy ideał, zakłada przekroczenie samego siebie?
Anna-Marie Le Gloannec
Unia Europejska albo jak „wykorzystywać” kurczący się Zachód
Unia Europejska pretenduje do bycia strategicznym aktorem, ale czy jest zdolna do odgrywania tej roli? Jako zbiorowy aktor może traktować swoją wielość jak cnotę, gdy słabnie jeden, dwaj inni biorą go pod ramię. Wielość może mieszać karty: kwartet może być sekstetem, w którym Unię reprezentuje komisja, wysoki przedstawiciel i urzędujący prezydent.
Sebastian Duda
Odpowiedzialność za publiczną debatę. O miejscu Kościoła katolickiego w polskiej demokracji
Państwo demokratyczne nie może uznawać żadnych partykularnych aksjologii za własne, bo z definicji stoi ono na straży pluralizmu społecznego i aksjologicznego. Jego sensem, i podstawą dla stanowionego w nim prawa, jest obrona kompromisu. Jeżeli godzimy się na ustrój demokratyczny, godzimy się i na ów kompromis. Różnicy między porządkiem aksjologicznym i prawnym często w polskim Kościele się nie dostrzega.
Wacław Oszajca SJ
Bóg powiedział raz, dwa razy usłyszałem (Ps 62,12)
Partyjniactwo i obywatelska bierność. Z prof. Jerzym Regulskim rozmawiają Sebastian Duda i Jakub Halcewicz-Pleskaczewski
Samorząd ma sens wtedy, gdy ludzie w nim uczestniczą i mają do niego zaufanie. Polacy chwycili reformy po 1989 r., ale wiedza o nich jest niewystarczająca. Społeczeństwo obywatelskie, czyli zdolne do określenia swoich potrzeb i kontrolowania, czy wła-dze je realizują, rozwija się z trudem, ciągle są ogromne tendencje powtórnej centralizacji – mówi prof. Jerzy Regulski.
Stanisław Stanowski
Kultura w obronie natury. O eseistyce ks. Janusza Pasierba
Wolność, jeśli nie jest związana z samoograniczeniem, rodzi konsumpcjonizm, bezwzględną eksploatację bogactw naturalnych i zniszczenie środowiska. Ksiądz Pasierb jednakowo niechętnie traktował wrogie wobec natury ustroje totalitarne i skrajnie kapitalistyczne. Kulturę uznawał za dar Boga, objawienie Jego obecności, szansę na wyzwolenie się z ograniczeń natury i podążanie ku największemu Dobru.
Andrzej Osiński
Zbigniewa Herberta lekcja pokory
Herbert przetwarza mroczną drogę swych losów, znajdując porte-parole w poniewieranych heroldach prawdy i cnoty: Sokratesie, Boecjuszu, Hamlecie, Spinozie; przywołuje kończące się klęską próby służenia filozofii i wolności, opiewa skrzywdzonych, lecz nie poniżonych, którzy za odwagę kartezjańskiego cogito płacą upokorzeniem i samotnością.
Wojciech Chmielarz
Katolik, komunista, zdrajca? Henryk Dembiński – nadzieja wielu opcji politycznych i jego droga do komunizmu
Dembińskim najbardziej rozczarował się Cat-Mackiewicz, a rozczarowanie zmieniło się we wrogość. Nie zrezygnowało z Dembińskiego także „Odrodzenie”, liczyła też na niego sanacja. A że były z nim problemy? Wiadomo, młodość musi się wyszaleć. W końcu Dembiński poczuł, że musi wybrać: komunizm albo faszyzm. Miał iść w pierwszym szeregu, być bohaterem w wielkiej bitwie między tymi siłami, a stał się popychadłem.
Bartosz Wieczorek
Pokolenie Google szuka Boga
Internet nie budzi już nieufnych reakcji w Kościele katolickim, który coraz śmielej wkracza z Dobrą Nowiną w świat wirtualny. Misje w internecie to nowe zadanie dla Kościoła, niespotykana wcześniej szansa dotarcia do współczesnego człowieka, dla którego sieć stała się nieodzownym towarzyszem rozrywki, zdobywania wiedzy, budowania relacji międzyludzkich oraz zaspokajania potrzeb religijnych.
TEATR
Paulina Borek
Więzienne stosunki Klary
(Teatr Rozmaitości w Warszawie, „Stosunki Klary” Dei Loher, reżyseria – Krystian Lupa)
MUZYKA
Urszula Ciołkiewicz
O podróżowaniu dosłownie i niedosłownie
(Basia Stępniak-Wilk, „Obce kraje”)
Agnieszka Lewandowska-Kąkol
Koncerty mistrzów
(Alfred Brendel i Jerzy Semkow w Filharmonii Narodowej)
TELEWIZJA
Jan Kłossowicz
Klucz do dramatu
(„...zwykłą, realistyczną i psychologiczną sztukę bardzo trudno napisać")
KSIĄŻKI
Adriana Szymańska
Czułość milczenia
(Kazimierz Nowosielski, „Kamień dla utrudzonego”)
Mieczysław Orski
Czekając na czarny obłok
(Gustaw Herling-Grudziński, „Wiek biblijny i śmierć”)
Anna Grodecka
Odpowiedzialność biernego widza
(Arturo Pérez-Reverte, „Batalista”)
Robert M. Rynkowski
Za czy przed światem?
(Robert J. Woźniak, „Przyszłość, teologia, społeczeństwo”)
Bartosz Wieczorek
Liturgia – gra miłości
(Ks. Marcin Worbs, „Człowiek w misterium liturgii. Antropologiczny wymiar liturgii w ujęciu Romana Guardiniego”)
Marta Szymczyk
Dlaczego eutanazja jest w Polsce legalna?
(Tomasz Pietrzykowski, „Spór o eutanazję”)
Artur Górecki
Droga do komunistycznej utopii to droga donikąd
(Richard Pipes, „Komunizm”)
Z życia kraju
Jakub Halcewicz-Pleskaczewski
Czy konstytucja naprawi politykę?
Z życia świata
Piotr Kowalczuk
Przepędzanie diabła Belzebubem
Z życia Kościoła
Tomasz Kot SJ
Papież chce jezuitów na granicach